Kolon Çeşitleri Nelerdir?

Kolon Çeşitleri

Kolon Çeşitleri, Kolon; binalardaki taşıyıcı sisteme denir. Yapılardaki dış ve iç etkenlerden oluşan kuvveti, zemin ve temele aktarır. Boyutları ise yönetmeliklerde belirtildiği gibi yapılır. Dikdörtgen kolonların en küçük boyutu 250 mm’den ve en kesit alanı 7500 cm2’ den daha az olmamalıdır. Dairesel kolonun çapı ise en az 300 mm olma koşulu vardır.

Eski dönemlerde kolonlar; Geçmişte kolonlar, taş ve ağaçtan yapılmakta idi. Gelişen teknoloji ile birlikte çimento ve çelikten imal edilmeye başladı. Eski Mısır’da MÖ 2600’lü yıllarda ilk kolon çalışmalarının bulgularını görmek mümkündür. Bu çağda yapılan tapınakların kolonları taş kalıplardan meydana getirildiği görülmektedir. Perslere ait tapınaklarda da kolon kullanımı yaygın olduğu tespit edilmiştir. Buna örnek olarak ise Apadana Tapınağı gösterilebilir. 70x70 metre ebatlarında olan Apadana Tapınağı'nda birçok kolon kullanılmış olup, bu kolonların büyük bir kısmı günümüzde hala ayakta durmaktadır. Geçmişte yapılan kolonlar birçok ebatlarda yapıldığını görmekteyiz. Örnek, Kesme taşların üst üste dizilmesi ile meydana getirilenler. Bunun yanında bazı kolonlar ise yontulma ile oluşturulmuş, tek parçadan oluşan yapılardır.

Kolon yapımında kullanılan birleştirme teknikleri;

Örgü çubukları ile bağlantı; Çubuklar, birleşik kesitli kolonun her bir eğimi eğik ve yatay çubukları diğerine bağlar. 3-4 m uzunluğundaki bu çubuklar, fazla yük taşıyamaz ve bunun için büyük kesitli profil kullanılmalıdır.

Bağ levhaları ile bağlantı; Kolon profilleri dikdörtgen biçimde kesilmiş çelik levhalarla bir birine bağlanır. Bağ levhalarının kalınlığı en az 8 mm olmalı ve kullanılan profillerin yüksekliğinin ise 0,8 – 1 katı olmalıdır. Bu tür kolonlarda en az 3 adet bağ levha bulunmalıdır.

Kolon yapma teknikleri; Perde ve kolonların yerleri kolon aplikasyon planından alınan bilgiler doğrultusunda yola çıkarak belirlenir. Bunun doğru biçimde yapılması ip iskelesi ile mümkündür. Kolon aplikasyon planında perde kolonlar, perde duvarların kolonların her iki yöndeki aks ölçüleri yazılmıştır. Ayrıca kolonların ismi, ebatları, içindeki boyuna donatı ve çapı ile etriye bilgileri kolon aplikasyon planından alınarak uygulanır. Kolon aplikasyon planına göre düzenlenen ip iskelesi ile belirlenen perde ve kolon yerleri 50x100mm’lik kuşaklarla (ızgaralarla) belirlenir.

Yuvarlak Kolon Kalıpları; Kalıplar çıtalarla yapılır. Çıta kalınlığı hesaba katılarak derz açılan tahtaların yan yana konmasıyla daire şeklinde çıtalar çakılıp iki parça halinde hazırlanır. Daha sonra birleştirilerek dört taraftan kuşaklarla takviye edilir. Bu kuşaklar bir metre aralıklarla yapılmalı, ortalarına 6 lık demirlerden sarılarak sıkıştırılmalıdır. Beşgen, altıgen, sekizgen, uçları yarım daire kesitli ve iki ucu pahlı kolon kalıplar da aynı usule göre hazırlanır.

Kolon nasıl yapılır;

Kolon aplikasyon planına göre kolon ve perde yerleri tespit edilir.
Kolon kesitlerini çizerek kanatların ölçüleri belirlenmelidir.
Kolon kanatları hazırlanmalıdır.
Kolon kalıbını dikey olarak yerine koyup iki yandan takviyelerle bağlanmalıdır.
Hazırlanan kolon kanatları birbirine çivi ya da benzeri bir elemanla tutturulmalı, açık yüzü de alttan üstten tahta ile kapatılmalıdır.
Kolon yüksekliklerini ip çekerek işaretlenmeli, fazla kısımları ise testere yardımıyla kesilmelidir.
Geniş kolon çeşitleri ve perdelerde bağlantı çubukları kullanılır. Çubukların uçlarına gelen çiroz ya da kilitler yardımıyla kalıp ayarları yapılır sıkma ya da gevşetme şeklinde genişliğinin ayarı yapılır.

Kolon çeşitleri;